Mela Mehemed Elî Hûnî yew mela û şaîr o. Melatîyê xo yanî kulturê xo yê dînî bi ziwanê xo alawit, vawit û berê/berhemê erjayeyî nûştî. Helbet in yew xusûsîyeto cîya yo. Çunkî in xusûsîyet miyanê melayanê kirdan de zaf nêeyseno. Heta zafê melayan bi ziwanê xo nûştiş sey yew gureyo erjaye nêdîyo. Hûnî reyna zî bi ziwanê xo yo şîrin û şeker nûştiş dewam kerd. Îrade û heskerdişê dîn û ziwanê xo ra teber Mela gera yewna awa zelal ra bişimo ke bieşko binûso. O hêneyo zelal zî Hûnê Palî yo. Mela Mehemed Elî Hûnî seke nameyê xo de zî şuxulneno, hûnij o. Hûnê Palî yew cayo ke derdormaleyê ayê heme kird ê. Cûya cematkî ya Hûn de ziwano hakîm zî kirdkî yo. Yanî ziwanê keyeyî, bazarî, dinî û ê bînî kirdkî yê. Mela serra 1930 de Hûn de ameyo dinya. Xora ê serran de Hûn de sewbîna ziwan eşnawitiş zaf mumkin nîyo. Yanî Mela Mehemed Elî Hûnî yew dinyaya ke tede kirdkî qisê bena de ameyo dinya û ûca de bîyo pîl. Coka şîîranê ey de yew ziwano zelal yê şarî esto.
Heto bîn ra Melayî de yew îlm û fîraset zî esto. Yanî Mela yew melayo sernerm û zerrnerm o. Mela şarê xo û ziwanê xo ra hes keno. Melayî, yew çiyo ke Hûn û medreseyanê Palî de çinê bi, o kerdo. Yanî kirdkî nûşto. Gera hêneyê cîyayî zî bibê. Înan ra yew zî Pali yo. Tekîlîya Hûn û Paliyî esta. Pali hem hetê tarîx hem zî hetê kulturî ra yew cayo waharê xusûsîyetanê erjayeyan o. Mavaji Pali yew merkezê terîqetê neqşîyan o ke semedê kirdan yew çimeyo manewî yo. Melayî ina dinyaya manewî ra îstîfade kerdo ke eseranêey de o manewîyat eşkera yew hal de xo mojneno. Badê cû Hûn bîya nehîya, reyeyo asinin zî tira viyerto. Yanî dayîş û girewtîş zî zêdîyayo. Cayo ke tede şiyayîş ameyîşê teberî esto, dayîş û girewtîş zaf o, şarê a mintiqa aqil û fikirê înan akerde yo. In hal seba melayî bîyo îmkanêk û o eşkayo çiyanê neweyan bivirazo. Kirdkînûştiş zî ê serran de semedê derdormaleyê Palî û Çewlîgî yew karo newe yo.
Mewlidî Peyxamberî (1971) • Hikayeyê Yûsuf û Zelîxa • Qesîdeyî; Zerra Haya, Qasîdey Tewhîd, Qesîdey Mekkî, Qesîdey Medîna, Qasîdey Qebîr/Ezabê Qebra Xorî,Qasîdey Seîd Nûrsî,Waqayê Kerbela, Qasîdey Peyxamberî • Aqîdeyî Îman/Aqîdeyî Îslam • Hîkmet Zazakî • Edebîyat Zazakî Neqîşneyo Pê Nakî • Xezay Uhudî • Weqayî Koyî Uhûdî Wefatî Hemzî • Vengî Melî, Munacaat Mehemed Elî